دانشگاه بین المللی امام خمینی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات20
تعداد شماره‌ها348
تعداد مقالات2,872
تعداد مشاهده مقاله3,269,588
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,406,221
زینی وند, تورج, ستایش نیا, پروانه. (1391). درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی. لسان مبین, 3(6), 74-105.
تورج زینی وند; پروانه ستایش نیا. "درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی". لسان مبین, 3, 6, 1391, 74-105.
زینی وند, تورج, ستایش نیا, پروانه. (1391). 'درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی', لسان مبین, 3(6), pp. 74-105.
زینی وند, تورج, ستایش نیا, پروانه. درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی. لسان مبین, 1391; 3(6): 74-105.

درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی

لسان مبین
مقاله 5، دوره 3، شماره 6، اسفند 1390، صفحه 74-105    اصل مقاله (315.93 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
تورج زینی وند؛ پروانه ستایش نیا
عضو هیات علمی
تاریخ دریافت: 10 تیر 1389،  تاریخ بازنگری: 20 شهریور 1390،  تاریخ پذیرش: 20 شهریور 1390 
چکیده
    سرزمین های عربی در دوره­ی ­انحطاط، زیر سلطه­ی حاکمان تاتاری و ترک بوده و ویژگی بارز این حکومت­ها در ستم و بیداد،آزار و اذیت، دسیسه و آشوب خلاصه می شده است. جامعه درچنین اوضاعی، پیوستگی و استواری خود را از دست داده بود و هر لحظه رو به فروپاشی پیش می رفته است. افزون بر این، عصبیّت های قومی و رقابت های سیاسی - دینی بار دیگر اوج گرفته بود و نوشته­های ادیبان، رو به سستی نهاده و سروده های شاعران سست و بی مایه شده بود. این ناتوانی ادبی و نابسامانی اجتماعی و اقتصادی، نتیجه ی اوضاع سیاسی- اجتماعی آن روزگار بوده است که مغولان، ترکان و مملوکیان برای سرزمین های عربی به­ارمغان آورده بودند. یافته و فرضیه­ی اساسی این جستار که در چارچوب های نقد جامعه شناختی ادبی نگاشته شده است، چنین است که شعر دوره ی انحطاط، یکی از منابع راستین شناخت اوضاع اجتماعی آن دوره به شمار می آید. در این پژوهش­، براساس ­معیارهای­ جامعه شناختی ادبی، به­بررسی­­، تحلیل ­و بازتاب ­موضوع­­های­ اجتماعی ­همچون: رخدادهای­اجتماعی، وضعیّت طبقات اجتماعی، نقد و شکایت از اوضاع جامعه،گرایش توده­های مردم به ادبیات، فقر و اوضاع ­نامناسب ­اقتصادی، اخلاق ­اجتماعی، مالیا­ت­های سنگین، حسرت­ و اندوه بر اوضاع­گذشته، باده­نوشی ­و باده­سرایی، گرایش به زهد و تصوّف و توسّل به پیامبر(ص) در شعر شاعران برجسته­ای همچون: بوصیری، الشاب­ الظریف، بهاءالدین ­الزهیر، ابن نباته، صفی الدین حلّی و ......... پرداخته شده است.
محورهای اساسی این پژوهش عبارتند از:
  الف)پیشگفتاری درباره ی جامعه شناختی ادبی و اوضاع اجتماعی عصر انحطاط.
  ب)پردازش و تحلیل موضوع های اجتماعی در شعر این دوره بر اساس معیارهای جامعه شناختی ادبی.
کلیدواژه‌ها
نقد؛ جامعه شناختی؛ شعرعربی؛ عصرانحطاط
عنوان مقاله [English]
A sociological Approach on the Poetry of the Age of Deterioration
نویسندگان [English]
T Z؛ P S
چکیده [English]
Arab land in the age of Deterioration٫ was under the dominance of Tatar and Turk rulers. The significant feature of these governments was oppression٫ offense conspiracy and chaos.
In such situation٫ the society lost its unity and solidarity and approached eruption step by step. Ethnic conflicts and political- religious struggles increased again. Scholarly writings started to fade and the poems of poets became weak and meaningless. This literary weakness and social and economic disorder rooted in the political situation of the days that Moguls٫ Turks and Mamlukis had created in Arab lands. In this study٫ it has been tried to investigate the reflexion of social situation in the poetry of the age of Deterioration.
The main points of this research include:       
Analysis and investigation of the society in this period
The reflexion of social situation in the poetry of this period and its role in the creation of poetic themes
کلیدواژه‌ها [English]
Critical, A sociological Approach to the Poetry, Arabic poetry, the Age of Deterioration
مراجع

- الأبشیهی،شهاب الدین.(2000م). «المستطرف فی کل فنّ مستظرف»،تحقیق: صلاح الدین الهواری، بیروت: دارالهلال، الطبعة الأولی.

2- ابن خلّکان، شمس الدّین.(1948م). «وفیات الأعیان»، تحقیق:محیی الدین­عبدالحمید، قاهره: مکتبة النهضة المصریة، الطبعة الأولی.

3- ابن نباتة،جمال الدین.(بی تا).«دیوان ابن نباته»، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.

4- ابوبکرمحمّد،أسماء.(1993م). «ابن عنین» ، بیروت:دارالکتب العلمیة، الطبعة الأولی.

5- اسکارپی،ربرت.(1379هـ.ش). «جامعه شناسی ادبیات»،ترجمه:پرویزامینی ، دانشگاه کردستان،چاپ اول.

6- الإصفهانی،ابوالفرج.(بی تا). «الأغانی»، المجلد12-10، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی ط.

7- امیری، جهانگیر.(1388هـ.ش). «تاریخ الأدب العربی فی العصرین المملوکی والعثمانی»، تهران: سمت، چاپ اول.

8- بروکلمان،کارل.(1995م). «تاریخ الأدب العربی(العصرالعثمانی)»، ترجمه: محمود فهمی حجازی و عمرصابرعبدالجلیل، القسم8، الهیئة المصریة العامة للکتاب.

9- بستانی، بطرس.(1988م).«ادباءالعرب فی الاندلس و عصرالانبعاث»، بیروت: دارنظیر عبود.

10- البستانی،فؤادافرام.(1998م).«المجانی الحدیثه»، المجلدالأول والثانی والثالثة ، قم: ذوی القربی، الطبعة الرابعة.

11- البوصیری،محمّدبن سعید.(2007م).«دیوان البوصیری»،بیروت: دارالمعرفة.

12- ترابی،علی اکبر.(1379هـ.ش). «جامعه شناختی هنروادبیات»،تبریز: فروغ آزادی.

13- التلمسانی،شمس الدین محمدبن عفیف الدین.(1995م). «دیوان الشاب الظریف»،تحقیق: صلاح الدین الهواری، بیروت: دارالکتاب العربی، الطبعة الأولی.

14- حسینی،سیدرضا.(1371هـ.ش). «مکتب های ادبی»، جلداول، تهران: گلشن.

15- الحلّی،صفی الدین.(2005م). «دیوان صفی الدین الحلّی»، بیروت: دارصادر.

16- الحموی، تقی الدین أبوبکرابن حجة.(بی تا). «خزانةالأدب وغایة الأرب» ،بیروت: دارالقاموس الحدیث.

17- خالدابراهیم، یوسف. (2003م). «الشعرالعربی فی أیام الممالیک» ، بیروت: دارالنهضةالعربیة، الطبعة الأولی.

18- خفاجی،عبدالمنعم.(1412هـ.ق).«الحیاة الأدبیةبعد سقوط بغدادحتی العصرالحدیث» ، بیروت: دارالجبل، الطبعة الأولی.

19- الزرکلی،خیرالدین.(1990م). «الأعلام»، المجلدالأول إلی المجلد الثامن، بیروت: دارالعلم للملایین، الطبعة التاسعة.

20- الزهیر،بهاءالدین.(1980م). «دیوان بهاءالدین الزهیر»،بیروت:دارصادر.

21- الزیات،احمدحسن.(1985م). «تاریخ الأدب العربی»، بیروت:دارالثقافة، الطبعة التاسعة وعشرون.

22- زیدان، جرجی.(بی تا). «تاریخ آداب اللغةالعربیة»،بیروت: دارالهلال

23- سلیم،غلامرضا.(1377هـ.ش). «جامعه شناسی ادبیات» ،تهران:توس،چاپ اول .

24- شبیب،غازی.(1998م). «فن المدائح النبوی فی العصرالمملوکی»بیروت: المکتبةالعصریة،الطبعة الأولی،.

25- شوقی ضیف.(1364هـ.ق).«تاریخ الأدب العربی(العصرالجاهلی)»، ترجمه: علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر،چاپ اول.

26- ................(بی تا). «تاریخ الأدب العربی فی  عصرالدّول والإمارات(الشام)»، مصر: دارالمعارف، الطبعة الثالثة.

27- ................ .(بی تا). «دراسات فی الشعرالعربی المعاصر» ،مصر: دارالمعارف، الطبعة السابعة.

28- شوکینگ،لوین.ل.(1373هـ).«جامعه شناسی ذوق ادبی»،ترجمه:فریدون بدره ای ، تهران،توس،چاپ اول.

29- شیخ امین،بکری.(1980م). «مطالعات فی الشعرالمملوکی و العثمانی ، بیروت: دارالآفاق الجدیدة»، الطبعة الثالثة .

30- ...................(1383هـ.ش). «پژوهشی درشعرمملوکیان وعثمانیان»،ترجمه: عباس شوشتری ،مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول.

31-الصفدی،صلاح­الدین.(1962م).«الوافی بالوفیات،الطبعة­الأولی»، دارالنشرفرانزشتاینر.

32-العبادی،احمدمختار.(1986م).«قیام دولة الممالیک الأولی فی مصروالشام»،بیروت: دارالنهضة العربیة.

33- .................(1995م). «فی تاریخ الأیوبین والممالیک»، بیروت: دارالنهضة العربیة.

34- العرینی،سیّدالباز.(بی تا). «الممالیک»،بیروت:دارالنهضة العربیة.

35- عطوی،علی نجیب.(1995م).«البوصیری شاعرالمدائح النبویه» ، بیروت: دارالکتب العلمیة، الطبعة الأولی.

36- الفاخوری،حنّا.(1380هـ.ش).«تاریخ الأدب العربی» ،تهران:توس، الطبعة الثانیة.

37- فروخ،عمر.(1982م). «تاریخ الأدب العربی(الادب فی المغرب والاندلس)»، بیروت: دارالعلم للملایین، الطبعة الأولی.

38- .................(1985م). «تاریخ الأدب العربی(الادب فی المغرب والاندلس،ازقرن 10-7)» ،الطبعة الخامسة، بیروت: دارالعلم للملایین،الطبعة الخامسة.

39- الکتبی، ابن شاکر.(1974م).«فوات الوفیات والذیل علیها» ، تحقیق: احسان عباس ،بیروت: دارصادر.

40- المقدسی،أنیس.(1988م). «الاتجاهات الأدبیة فی العالم العربی الحدیث»، الطبعة الثامنة، بیروت: دارالعلم للملایین»، الطبعة الثامنة.

41- المقریزی، أحمد بن علی .(بی تا). «المواعظ و الاعتبار بذکرالخطط والآثار» ،تحقیق:محمد مصطفی زیادة، انتشارات بولاق، الطبعة الثانیة.

42- «المنتخب من أدب العرب».(1951م).جمع من المؤلفین، الجزءالأول، قاهره: وزارة المعارف العمومی.

43- موسی باشا،عمر.(1409هـ.ق). «الأدب فی بلادالشام»، بیروت: دارالفکرالمعاصر، الطبعة الأولی.

44- موسی باشا،عمر. (1409هـ.ق).«تاریخ الأدب العربی(العصر المملوکی)»، دمشق: دارالفکر، الطبعة الأولی.

45- النابلسی،عبدالغنی.(1988م). «برج بابل وشدوالبلابل»،تحقیق: احمدالجندی، الطبعة الأولی، دمشق: دارالمعرفة، الطبعة الأولی.

46- نظام طهرانی، نادر.(1380هـ.ش). «تاریخ الأدب فی عصرالانحطاط»،تهران: فرهیخته، چاپ اول.

47-ولک،رنه­وآوستن­وارن.(1373هـ.ش).«نظریه­ادبیات»،ترجمه: ضیاء موحد و پرویز مهاجر ، تهران: علمی وفرهنگی، چاپ اول.

48- یاقی،اسماعیل أحمد.(1379هـ.ش).«دولت عثمانی از اقتدارتا انحلال»، ترجمه: رسول جعفریان، قم:پژوهشکده­ی حوزه ودانشگاه.

 

ب) مجله ها

1- خادم،عاطفه.(1387هـ.ش). «جامعه شناختی ادبیات»، ماهنامه سینما و ادبیات ،آدم برفی ها، شماره 7.

2- رحمدل،غلامرضا.(1387هـ.ش).«پژوهشهای میان رشته ای درمطالعات ادب فارسی»، فصلنامه­ی علمی پژوهشی انجمن علمی زبان وادبیات فارسی، سال پنجم، شماره21.

3- سندن،راما.(1380هـ.ش). «بازنمایی ونظریه ادبی»، ترجمه: منصور ابراهیمی، مجله­ی فارابی،شماره 4.

4- سندن،راما.(1380هـ.ش).«بازنمایی ونظریه ادبی»،ترجمه: منصور ابراهیمی، مجله­ی فارابی،شماره 4.

5- عسگری،عسگر.(1387هـ.ش). «سیرنظریه های نقدجامعه شناختی ادبیات»، فصلنامه­ی ادب پژوهشی،شماره4.

6- فاضلی،نعمت الله.(1386هـ.ش). «انسان شناسی فرهنگی»،مجله­ی دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه علّامه طباطبایی.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 7,773
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,563


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب