اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 360 |
| تعداد مقالات | 2,962 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,754,913 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,550,324 |
تأثیر هیدروپلیتیک بر مناسبات عراق و ترکیه با تأکید بر دجله و فرات | ||
| مطالعات سیاسی جهان اسلام | ||
| مقاله 2، دوره 5، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 29-51 اصل مقاله (307.94 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| افشین کرمی* 1؛ جواد حسن زاده2؛ زهرا پیشگاهی فرد3 | ||
| 1ندارم | ||
| 2ندارد | ||
| 3استاد دنشگاه تهران | ||
| تاریخ دریافت: 06 اردیبهشت 1394، تاریخ بازنگری: 26 اردیبهشت 1395، تاریخ پذیرش: 29 تیر 1395 | ||
| چکیده | ||
| منازعات آبی زمانی اتفاق می‌افتد که یک منبع آبی، گستره‌ای بیش از یک کشور داشته باشد و کشورها در نحوه استفاده از آن اختلاف نظر داشته باشند. خاورمیانه از مناطقی است که با بحران آب دست و پنجه نرم می‌کند. از مهمترین مناطق بالقوه بحران، حوضه دجله و فرات است که برخلاف دیگر حوضه‌ها با مازاد آب و عدم توافق در تقسیم عادلانه روبرو است. امروزه ترکیه با اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها و احداث سدهای متعدد میزان آب فرات را برای سوریه و عراق کاهش داده است و موجبات اعتراض آنها را در پی داشته است. این دو کشور خواهان ایجاد یک توافقنامه و تقسیم عادلانه بوده و این دو رود را بین المللی می‌خوانند، در حالی که ترکیه این دو را رودهای سرزمینی می‌داند. سوریه و عراق در شرایط فعلی توان مقابله با ترکیه را ندارند. از جمله طرح‌های ترکیه در فرات، پروژه‌های گاپ و ماناوگات و خط لوله صلح می‌باشد. این مقاله به دنبال آن است که با روشی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی وضعیت هیدروپلیتیکی حوضه دجله و فرات بپردازد و چالش‌های هیدروپلیتیکی بالقوه و بالفعل مابین کشورهای این حوضه را مورد بررسی قرار دهد. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط موجود، توسعه طرح‌های آبی از سوی ترکیه یکی از اصلی‌ترین موانع در راه نیل به اجماع هیدروپلیتیکی در این حوضه آبریز باشد. با توجه به تیره شدن روابط سوریه و ترکیه در جریان ناآرامی‌های اخیر سوریه، باید منتظر تشدید اختلافات این دو کشور بر سر این حوضه آبی نیز باشیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هیدروپلیتیک؛ منازعه؛ بحران؛ آب؛ سد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Hydropolitic impact on relations between Iraq and Turkey, with emphasis on the Tigris and Euphrates | ||
| چکیده [English] | ||
| Water Conflicts can occur when a water source, have a range of more than one country, and countries disagree on how to use it. The Middle East is a region that is facing with the water crisis. One of the most important areas of potential crisis is the Tigris and Euphrates basin that unlike other basins is facing with excess water and discordance on the fair division. Nowadays, Turkey with the implementation of plans and projects and construction of numerous dams have reduce quantity of Euphrates water to Syria and Iraq and caused they sought protest against this projects. The two countries are willing to make a deal and a fair share and called this rivers as the international river, While Turkey called them as territorial rivers. Syria and Iraq in the current situation not be able to cope with Turkey. Among the Turkey’s projects in Euphrates is Manavgat and GAP projects and also Peace Pipeline. This article examines the hydropolitical of the Tigris and Euphrates basin and investigate potential and actual hydropolitical challenges between the countries in the basin. The method used in this article is descriptive-analytical. It seems that according to the current situation, development of water projects by Turkey is one of the main obstacles in the way of achieving hydropolitical consensus in this basin. Given the current relations between Syrian and Turkey during recent unrests in Syria, we should also wait for intensification of conflicts over the water basin. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| hydropolitics, conflict, crisis, Water, dam | ||
| مراجع | ||
|
1. اطاعت، جواد، (1374)، ویژگیهای ژئوپلیتیک خاورمیانه، در سلسله مقالات خاورمیانه‌شناسی، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، چاپ اول. 2. اکبری، حسین، (1388)، بحران حاکمیت در عراق، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور، چاپ اول. 3. برازش، محمودرضا، (1388)، ترکیه، تهران: انتشارات آفتاب هشتم، چاپ سوم. 4.ملکی، قاسم (بازنگری)،(1386)، جمهوری ترکیه، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول. 5. درایسدل، آلاسدایر؛ اچبلیک، جرالد، (1373)، جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال افریقا، ترجمه درّه میرحیدر، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، چاپ چهارم. 6. فغانی، حجت‌الله، (1378)، ابعاد سیاسی ـ امنیتی بحران آب در خاورمیانه عربی و آینده مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول. 7. کمپ، جفری؛ هارکاوی، رابرت، (1383)، جغرافیای استراتژیک خاورمیانه، جلد اول، ترجمه سید مهدی حسینی متین، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول. 8. مرادیان، محسن، (1384)، آشنایی با کشور ترکیه، تهران: انتشارات راشا، چاپ اول. 9. نامی، محمدحسن؛ محمدپور، علی، (1387)، جغرافیای کشور عراق با تأکید بر مسائل ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ اول. 10. نهازی، غلامحسین، (1378)، بحران آب در خاورمیانه، تهران: انتشارات مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، چاپ اول.
ب- مقالات
11. جعفریولدانی، اصغر، (1388)، «استفاده از منابع آب رودهای مرزی ایران و عراق و حقوق بینالملل»، حقوق و سیاست، تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی شماره 26، 63-92. 12. حافظنیا، محمدرضا؛ نیکبخت، مهدی (1381)، «آب و تنشهای اجتماعی ـ سیاسی: مطالعه موردی گناباد»، تحقیقات جغرافیایی، اصفهان: دانشگاه اصفهان، شماره 65 و 66، 43-62. 13. حسینی، حسین؛ محمدرضایی، مجتبی، (1384)، «جایگاه آب در سیاست دفاعی و امنیتی رژیم اشغالگر قدس»، سیاست دفاعی، تهران: دانشگاه امام حسین (ع)، شماره 51، 51-90. 14. خوش‌رفتار، رضا، (1372)، «ژئوپلیتیک و منابع آب خاورمیانه»، رشد آموزش جغرافیا، تهران: وزارت آموزش و پرورش، شماره 34، 23-27. 15. ساریصراف، بهروز، (1384)، «بحران آب و همکاریهای بینالمللی»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، تهران: موسسه اطلاعات، شماره 216-215، 196-203. 16. عسگری، محمود، (1381)، «نسبت نوین بین منابع آبی ـ امنیت ملی»، مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، شماره 16، 489-502. 17. کاویانیراد، مراد، (1384)، «مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان»، مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی ، شماره 28، 337-358. 18. محمدشریفی، مجید؛ دارابیمنش، مریم، (1392)، «راهبرد کلان امریکا و چرخش سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه»، پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، تهران: انجمن مطالعات جهان اسلام، شماره سوم، 127-150. 19. مختاری‌هشی، حسین؛ قادری حاجت، مصطفی، (1387)، «هیدروپلیتیک خاورمیانه در افق سال 2025م»، فصلنامه ژئوپلیتیک، دانشگاه تربیت مدرس تهران: انجمن ژئوپلیتیک ایران، شماره 11، 36-74. 20. مسعودنیا، حسین؛ فروغی، عاطفه؛ چلمقانی، مرضیه، (1391)، «ترکیه و بحران سوریه از میانجیگری تا حمایت از مخالفان دولت»، مطالعات سیاسی جهان اسلام، تهران: انجمن مطالعات جهان اسلام، شماره 4، صص 83-110. 21. معموری، علی؛ کاظمی، سید آصف، (1390)، «نقش اسرائیل در بحران آب خاورمیانه»، سخن تاریخ، قم: جامعه المصطفی العالمیه، شماره 12، 121-150. 22. نجیب، عیسی، (1373)، «نقش آب در توسعه خاورمیانه»، مطالعات خاورمیانه، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، شماره 1، 36-55.
ج- انگلیسی
23. Hudson, Micheal (2005). The United State in the Middle East, International Relation of the Middle East, London: Oxford University Press.
24. Kibaroglu, Aysagul (2007). Politics of Water Resources in the Jordan, Nile and Tigris - Euphrates: Three River Basins, Three Narratives, Perceptions. Spring 2007.
25. Klass, Ervin E (2003). Potential for Water Wars in the 21st Century. Presentation to College for Seniors Lecture Series: Iowa State University.
26. Larrabe, Stephen (2007). Turkey Rediscovery the Middle East, Foreign Affairs, available at: www.foreignaffairs.com/search%20?N=4294956766&s=dd&page.
27. Murakami, Masahiro (1995). Managing Water for Peace in the Middle East: Alternative Strategies. Tokyo: United Nations University Press.
28. Schenker, David (2011). Foreign Policy Restructuring, How Governments Respond to Global Change? Columbia: University of South Colina Press.
29. Seligman, Daniel (2008). World's major rivers: An introduction water law with case studies. Las Vegas: Colorado River Commission of Nevada.
30. Svet, Oleg (2010). The Balance of Power: History and Theory.London: Routledge.
31. Wolf, Aaron T and Newton, Joshua T (2008). Case Study Transboundary Dispute Resolution: the Tigris -Euphrates basin. Oregon State University: Institute for Water and Watershed. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,055 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,708 |
||