دانشگاه بین المللی امام خمینی
معاونت پژوهشی و فناوری
نشریات دانشگاه در پرتال وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات19
تعداد شماره‌ها380
تعداد مقالات3,121
تعداد مشاهده مقاله4,250,804
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,844,971
مهکویی, حجت, باویر, حسن. (1395). ژئوپلتیک شیعه و نقش آن در روابط ایران و پاکستان. لسان مبین, 5(2), 207-231.
حجت مهکویی; حسن باویر. "ژئوپلتیک شیعه و نقش آن در روابط ایران و پاکستان". لسان مبین, 5, 2, 1395, 207-231.
مهکویی, حجت, باویر, حسن. (1395). 'ژئوپلتیک شیعه و نقش آن در روابط ایران و پاکستان', لسان مبین, 5(2), pp. 207-231.
مهکویی, حجت, باویر, حسن. ژئوپلتیک شیعه و نقش آن در روابط ایران و پاکستان. لسان مبین, 1395; 5(2): 207-231.

ژئوپلتیک شیعه و نقش آن در روابط ایران و پاکستان

مطالعات سیاسی جهان اسلام
مقاله 9، دوره 5، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 207-231    اصل مقاله (381.38 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
حجت مهکویی* 1؛ حسن باویر2
1استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
2کارمند صداوسیما
تاریخ دریافت: 20 آبان 1394،  تاریخ بازنگری: 07 خرداد 1395،  تاریخ پذیرش: 31 شهریور 1395 
چکیده
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ، تشیع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. با این دگرگونی کم‌نظیر در کانون جغرافیایی شیعه، تشیع در کشور بزرگی مثل ایران به قدرت سیاسی دست یافت. مسلّم است که سیاسی شدن شیعه در جهان، ماهیتی ژئوپلیتیک پیدا کرده است، چرا که از نقطه‌نظر ژئوپلیتیک، مسائل ایران و تشیع به گونه‌ای با هم پیوند خورده است که ایران نمی‌تواند نسبت به سرنوشت شیعیان بی‌تفاوت باشد. ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مهم و استراتژیک در جنوب غرب آسیا توانسته اند تاثیرگذاری مهمی بر تحولات منطقه و نیز بین الملل داشته باشند . اشتراکات فرهنگی ، مذهبی و اجتماعی از یک سو و داشتن مرز مشترک پهناور از سوی دیگر موجب شده است روابط دو کشور با وجود اختلافات بنیادی در منافع و رویکردهای سیاسی نسبت به مسائل مهم و استراتژیک منطقه ای و بین المللی بر اساس رابطه ای دوستانه و پایدار تنظیم و استوار باشد.
در این پژوهش به بررسی روابط ایران و پاکستان از منظر ژئوپلیتیک شیعه پرداخته شده که در نتیجه آن نشان داده می شود شیعیان پاکستان با وجود فشارهایی که از جانب گروه های سلفی و تکفیری بر آنها حاکم است اما توانسته اند در روابط بین این کشور و جمهوری اسلامی ایران نقش ویژه ای داشته باشند.
کلیدواژه‌ها
ایران؛ پاکستان؛ شیعه؛ ژئوپلیتیک شیعه؛ روابط بین الملل
عنوان مقاله [English]
Shia`s Geopolitics and its Role in Relations between Shiite Iran and Pakistan
نویسندگان [English]
Hojat Mahkoei1؛ Hassan Bavir2
2IRIB employee
چکیده [English]
After the victory of Iran's Islamic revolution in 1979, shiism become one of the important and influential factors of geopolitical world. With this unique change in geographical focus of Shiite, shiism achieved political power in a great country such as Iran. It is obvious that politicization of Shiite in the word has found a geopolitical nature because in geopolitical point of view the problems of Iran and shiism have been related to each other so that Iran couldn't ignore the fate of shiism. One of the countries that has the highest number of Shia Muslims after Iran is Pakistan. Pakistan is eastern neighbor of Iran. Iran and Pakistan as two important and strategic countries in the southwest of Asia could significantly influence international and regional changes. Similar cultural, religious and social features in one hand and having vast common boundary on other hand have caused that in spite of the existence of radical difference in interest and political approaches toward important and strategic problems in regional and international levels, the relations of two countries to be based on a stable and amicable relationship. We consider the role of Shia Muslims as an active and prominent minority in socio- political areas that constitute about 20 percent of this country's population.
This research studies the relationship between Iran and Pakistan in geopolitical point of view. Findings show that Shia Muslims of Pakistan have played an important role in the relations of this country and Iran in spite of the existence of pressures on behalf of Takfiri and Salafi groups.
کلیدواژه‌ها [English]
Iran, Pakistan, Shiite Geopolitics
مراجع

 

1. اطهر رضوی، سید عباس، (1376)، شیعه در هند، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، ج 1.

2. حافظ‌نیا، محمدرضا، (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.

3. عارفی، محمد اکرم، (1385)، شیعیان پاکستان، قم: بوستان کتاب، ج 1.

4. مجتهدزاده، پیروز، (1381)، جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سمت.

5. موسوی بجنوردی،سیدمحمدکاظم،(1367)،دایره المعارف بزرگ اسلامی ، تهران ، ناشر مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی،ج 1، چاپ اول

6. ابراهیمی، شهروز؛ ستوده، علی‌اصغر؛ شیحون، احسان، (1389)، «رویکرد اسلامی به روابط بین‌الملل در مقایسه با رویکردهای رئالیستی و لیبرالیستی»، دوفصلنامه دانش سیاسی، 6(12): 5-42.

7. احمدی، سید عباس؛ واثق، محمود؛ جاسم‌نژاد، مسعود، (1391)، «ژئوپلیتیک شیعه و ارتقای جایگاه ایران در خاور میانه پس از انقلاب اسلامی»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 80: 65-84.

8. افضلی، رسول؛ کیانی، وحید، (1391)، «بازخوانی ژئوپلیتیک شیعه: نگرشی جدید به بحث، همایش ژئوپلیتیک شیعه»، 78-87.

9. پیشگاهی‌فرد، زهرا؛ قدسی، امیر، (1387)، «بررسی و تحلیل ویژگی‌های ژئوپلیتیکی پاکستان و نقش آن در روابط با سایر کشور ها»، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، 63: 81-99.

  1. جاودانی‌مقدم، مهدی؛ نصوحیان، محمدمهدی، (1388)، «نقش انقلاب اسلامی ایران در هویت‌یابی جمعی شیعیان در خاورمیانه»، فصلنامه خط اول، 9: 99-112.
  2. جمالی، جواد، (1388)، «معناشناسی خشونت‌های ضدشیعی در پاکستان»، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای جهان اسلام، 37: 133-144.
  3. جوادی ارجمند، محمدجعفر؛ بیدالله‌خانی، آرش؛ رضایی‌زاده، پیمان، (1391)، «تحلیل ژئواستراتژیکی روابط ایران و پاکستان با تأکید بر عامل امنیتی»، فصلنامه مطالعات شبه‌قاره، 12: 51-76.
  4. حافظ‌نیا، محمدرضا؛ احمدی، سید عباس، (1388)، «تبیین ژئوپلیتیکی اثرگذاری انقلاب اسلامی بر سیاسی شده شیعیان جهان»، فصلنامه شیعه‌شناسی، 25:  73-109.
  5. خوش‌‌صحبتان، محمد امیر، (1390)، «نهضت تنباکو نقطه عطفی در تاریخ فقه سیاسی شیعه»، روزنامه کیهان، (16/3/90)، 19936، 6.
  6. دهقانی‌فیروز آبادی، سید جلال، (1382)، «تحول نظریه‌های منازعه و همکاری در روابط بین‌الملل»، دوفصلنامه پژوهش حقوق و سیاسی، 8: 73-117.
  7. دهقانی‌فیروزآبادی، سید جلال، (1389)، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر نظریه‌های روابط بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، 20: 11-40.
  8. رضوی، علی حسین، (1992)،  تاریخ شیعیان علی، کراچی، امامیه اکیدمی، 366.
  9. سیمبر، رضا، (1385)، «ژئوپلیتیک و مذهب در نظام بین‌الملل: راهبردها و تحولات»، فصلنامه ژئوپلیتیک،  2و3: 98-118.
  10. فاضلی‌نیا، نفیسه، (1385)، «علل نگرانی از انقلاب اسلامی (با تأکید بر عنصر ژئوپلیتیک شیعه)»، فصلنامه علوم سیاسی، 36: 111-124.
  11. کامران، حسن؛ متقی، افشین؛ میراحمدی، فاطمه؛ غلامی، بهادر، (1392)، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان پاکستان بر اساس نظریه پخش»، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران(جغرافیا)،11(37) : 95-71.
  12. کاویانی‌راد، مراد؛ نیکزاد، روح‌الله؛ حیدری موصلو، طهمورث، (1391)، «تبیین منازعات شیعه و سنی (بعد از حمله امریکا به عراق)» همایش ژئوپلیتیک شیعه، دانشکده مطالعات جهان –دانشگاه تهران
  13. کوزه‌گر کالجی، ولی، (1390)، «فراز و نشیب‌های روابط ایران و پاکستان: از رقابت تا همکاری»، مندرج در کتاب پاکستان چالش های داخلی و سیاست خارجی ، نشر پژوهشکده تحقیقات راهبردی، 98-106.
  14. منتظری مقدم، حامد، (1393)، «بازشناسی تاریخی مفاهیم شیعه»، فصلنامه تاریخ اسلام در آیینه پژوهش، 11(36): 115-95.
  15. موسوی، مسعود، (1389)، «بررسی مواضع و عملکرد پاکستان در جنگ عراق با ایران»، فصلنامه نگین ایران، 33، 63-88.
  16. مهکویی، حجت، (1391)، «تبیین نقش مذهب از منظر ژئوپلیتیک در خاورمیانه: مطالعه موردی مذهب شیعه»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، 69، 9-39.
  17. میلانی، جمیل؛ اسماعیلی، محمدتقی، (1393)، «نظریه پخش و بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر پاکستان»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، 38، 46 – 67. 
26-Alikan,Zahid and Shair Ahmad , (2008) ,Pakistan and Iran In Afghanistan:From Soviet Intervention To the Fall Of Taliban , Gentrol Asia Journal No.64 :28-42

27- Alam , Shah , (2004) , Iran – Pakistan Relation : Political and Strategic Dimenisons , Strategic Analysis Journal , Vol .28 ,No -4: 526-547.

28-Askari Rizvi , Hassan ,(2004)Pakistan s ForeignPolicy :An Overveiw 1974-2004, Pakistan Institute Of Legislative Development and TranSparency – pildat , 1-29.

29-Agnew .J .Religion and Geopolitics , 11 , 183 -191.

30-Jordan ,T. and Laventery,L. , 2001 , Introduction to Cultural Geography , Translate by Simin Ttavallayi and Mohammad Solimani ,In statute Of Calture , Arts and Communication , Tehran,(In Persian)

31http://fa.wikishia.net/view/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8 %A 7%D9%86.

32-Mushahid , hussain , (1991) , Pakistan – Iran Relations In the Changing World Scenario:Challenges and Response ,In tarik Jain , et al ,eds.,Foreign Policy Debate: the years Ahead (Islamabad:Institute Of Policy Studies) , 21-59.

33-O Tuathail , G ,Spritual geopolitics:Fr.Edmund Walsh and Jesuit Anti-Communism,in D.Atkinson and K.Dodd(eds) Geoplitics: A century Of Geopolitical thought,(New York:Routledge,2000), 187-209.

34-Pant,Horsh V.(2009) Pakistan and Iran s Dys Functional Relation ship,Middle East Quarterly,Spring,Volume XVI:Number2, 43-50.

35-Snyder,Jack(2009),Religion and International Relation s Theory,Internet : http://www.princeton.edu/politics/events/repository/public/faculty/snyder-religion-and-IR-theory.pdf

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,399
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,280


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب