تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,141 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,269,621 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,863,607 |
بررسی رمان «یوم قتل زعیم» نجیب محفوظ بر اساس نظریة ریختشناسی پراپ | ||
لسان مبین | ||
مقاله 8، دوره 8، شماره 25، آبان 1395، صفحه 137-159 اصل مقاله (1.29 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حمیدرضا مشایخی؛ سیدهانیه میرسیدی | ||
دانشگاه مازندران | ||
تاریخ دریافت: 27 دی 1395، تاریخ پذیرش: 27 دی 1395 | ||
چکیده | ||
تحلیل و بازخوانی داستانها و روایتها با هر عنوانی از زمان ارسطو آغاز شد و در ابتدای قرن بیستم با ظهور فرمالیستها شدت یافت. در همین زمان، ولادیمیر پراپ، با الگو گرفتن از همین روایتشناسان، روشی برای بررسی داستانها طرح کرد. پراپ دریافت قصههای پریان، به رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آنها، دارای نوعی وحدت و همانندی است و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سیویک عملکرد محدود میشود. این دستاورد نقطة آغاز علم روایتشناسی جدید به شمار میآید. از آنجایی که نجیب محفوظ، معروفترین رماننویس معاصر عرب، از جمله نویسندگانی است که داستانهای او سرشار از عناصر نمادین شرقی و قالبهای ساختاری نو غربی است، قابلیت بررسی روایی را دارد، این جستار بر آن است تا رمان «روز قتل رئیسجمهور» (یوم قتل زعیم) نوشتة نجیب محفوظ را بر اساس نظریة پراپ بررسی و تحلیل نماید و نشان دهد توالی این کارکردها تا چه اندازه میتواند در داستان محفوظ قابل انطباق باشد. دستاورد پژوهش مبین این است که اگرچه شماری از کارکردها در رمان محفوظ پیدا شدنی است، تعداد این کارکردها کاهش یافته، و مصادیقی جدید یافت شده است که در قصههای پریان روسی وجود ندارد. درنتیجه، این امر موجب تفاوت در نوع کارکردهای پایانی داستان محفوظ با قصّههای پریان گشته است. همچنین بیانکنندة آن است که الگوی پراپ قابلیت بررسی و تحلیل ریختشناسانة داستانهای عربی را دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
نجیب محفوظ؛ پراپ؛ ریخت شناسی؛ کارکردها؛ افسانههای پریان؛ یوم قتل زعیم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An Analysis of Najib Mahfouz’s The Day the Leader was Killed: Prop’s Morphological Theory | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamid Reza Mashayekhi؛ Seyede Haniyeh Mir Seyyedi | ||
مراجع | ||
منابع و مآخذ الف) منابع فارسی - احمدی، بابک. (١٣٧٠). ساختار و تأویل متن؛ چاپ اول، تهران: نشر مرکز. - اخلاقی، اکبر. (١٣٨١). تحلیل ساختگرایی منطق الطیر عطار؛ تهران: انتشارت فردا. - اسکولز، رابرت. (١٣٧٩). درآمدی بر ساختار گرایی در ادبیات؛ ترجمة فرزانه طاهری، چاپ اول، تهران: انتشارات نقش جهان. - انوری، حسن. (١٣٨١). فرهنگ بزرگ سخن»، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن. - انوشه، حسن. (١٣٨١). «دانشنامه ادب فارسی»، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - ایگلتون، تری. (١٣٦٨). «پیش درآمدی بر نظریة ادبی؛ ترجمة عباس مخبر، چاپ اول، تهران: نشر مرکز. – بردبار، سیدصادق. (١٣٨٩). «مجموعه مقالههای دومین همایش ملی نیما شناسی»؛ چاپ اول، مازندران: انتشارات دانشگاه مازندران. - بهنام، مینا. (1389). «ریختشناسی داستان حسنک وزیر به روایت بیهقی»؛ نشریة گوهر گویا، شمارة اول، صص 131-150. - پراپ، ولادیمیر. (١٣٦٨). ریخت شناسی قصّههای پریان؛ ترجمة فریدون بدرهای، چاپ اول، تهران: انتشارات توس. - ----------. (١٣٦٨). ریختشناسی قصّه؛ ترجمة مدیا کاشیگر، چاپ اول، تهران: نشر روز. - ----------. (١٣٧١). ریشههای تاریخی قصههای پریان؛ ترجمة فریدون بدرهای، چاپ اول، تهران: انتشارات توس. - پروینی، خلیل و هومن ناظمیان. (1387). «الگوی ساختارگرایی ولادیمیر پراپ و کاربرد آن در روایتشناسی»؛ مجلة پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارة 11، صص185-203. - تودوروف، تزوتان. (١٣٨٥). نظریة ادبیات؛ ترجمة عاطفه طاهایی، چاپ اول، انتشارات ریحان. – خدیش، پگاه. (1378). ریختشناسی قصّههای جادویی؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - ریترز، جورج. (١٣٨١). نظریة جامعهشناسی؛ ترجمة محسن ثلاثی، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی. - ریکور، پل.(١٣٨٤). زمان و حکایت؛ پیکر بندی زمان در حکایت داستانی؛ ترجمة مهشید نونهالی، چاپ اول، تهران: گام نو. - سرامی، قدمعلی.(١٣٦٨). «از رنگ گل تا رنج خار؛ شکل شناسی داستان های شاهنامه»، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - سلدن، رامان و پیتر ویدوسون. (١٣٨٤). راهنمای نظریة ادبی معاصر؛ ترجمة عباس مخبر، چاپ دوم، تهران: نشر طرح نو. - شایگان، حمید رضا. (1380). نقد ادبی؛ چاپ اول، تهران: نشر دستان. - علوی مقدم، مهیار. (١٣٧٧). نظریههای نقد ادبی معاصر؛ چاپ اول، تهران: انتشارات سمت. - فورستر، ادوارد مورگان. (1384). جنبههای رمان؛ ترجمة ابراهیم یونسی، تهران: نشر نگاه. - مارتین، والاس. (١٣٨٢). نظریة روایت؛ ترجمة محمد شَهبا، چاپ اول، تهران: نشر هرمس. - موران، برنا. (1388). نظریههای ادبیات و نقد؛ ترجمة ناصر داوران، تهران: نشر نگاه. - هارلند، ریچارد. (١٣٨٢). نظریه ادبی از افلاطون تا بارت؛ ترجمة گروه مترجمان دانشگاه شیراز، چاپ اول، تهران: نشر چشمه. ب) منابع عربی - بروب، فلادیمیر. (1996م). مورفولوجیا القصة؛ ترجمة عبدالکریم حسن و سمیرة بن عمو، الطبعة الأولی، دِمشق: شراع للدراسات و النشر و التوزیع. - السید، شفیع. (1967م). إتجاهات الروایة المصریة منذ الحرب العالمیة الثانیة إلی سنة 1967؛ مصر: مؤسسة الشباب. - الفاخوری، حنا. (1986م). الجامع فی تاریخ الأدب العربی؛ بیرت: دارالجیل. - شحّید، قصّاب و ولید جمال. (2005م). خطاب الحداثة فی الأدب؛ الطبعةالأولی، دمشق: دارالفکر، مکتبة الأسد. - محفوظ، نجیب. (2007م). یوم قتل زعیم؛ الطبعة الثانیة، قاهرة: نشر دارالشروق. -محمد سعید و فاطمة الزهراء.(دون تا). الرَّمزیَّة فی أدب نجیب محفوظ؛ الطبعة الأولی، بیروت: دارالمعارف. - النَّدوی، محمد نجم الحق. (2010م). نجیب محفوظ و ضوءُ نَزَعاته الادبیة؛ الطبعةالثانیة، جدار للکتاب العالمی للنّشر. - نجم، محمد یوسف. (۱۹۵۲م).القصه فی الأدب العربی الحدیث، فی لبنان حتی الحرب العظمی، قاهرة: دار مصر للطباعه0 ج) منابع لاتین -Prop,Vladimir.(1985. (Theory and History of Folklore,The University of Minnesota Press.
- Chatman, Symour.(1978). Story and Discuorse: Narrative structure in Fiction and Film, Ithaca London: Cornel university press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 971 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,107 |