اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 417 |
| تعداد مقالات | 3,417 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,042,706 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,443,629 |
اثبات معناداری گزاره‌های تشبیهی سورۀ بقره با تکیه بر نظریات فلسفۀ زبان مطالعه موردی: فلسفۀ زبانی ویتگنشتاین | ||
| لسان مبین | ||
| دوره 17، شماره 61، مهر 1404، صفحه 131-155 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/lm.2025.20836.3772 | ||
| نویسندگان | ||
| عیسی متقی زاده1؛ کورش فریدونپور* 2 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشگاه شهید بهشتی | ||
| تاریخ دریافت: 10 شهریور 1403، تاریخ بازنگری: 06 آذر 1403، تاریخ پذیرش: 21 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| قرآن به عنوان یک کتاب، دارای گزاره است. بررسی معناداری این گزاره‌ها یکی از وظایف «فلسفۀ زبان» است. از گرایش‌های این فلسفه در قرن معاصر که معناداری گزاره‌های دینی را بررسی می‌کند، فلسفۀ زبان ویتگنشتاین است. او دو نظریۀ «ویتگنشتاین متقدم» و «ویتگنشتاین متأخر» را پیرامون معناداری گزاره‌ها ارائه داد. تشبیه از گزاره‌های پر بسامد و یکی از اسالیب پرکاربرد بلاغی است که برای اهدافی مختلف در قرآن بیان شده است. باتوجه به کثرت تشبیهات قرآن، پژوهش حاضر با روشی توصیفی _ تحلیلی و با رویکردی آماری، سعی در بررسی گزاره‌های منتخب تشبیهی سورۀ بقره با تکیه بر نظریات ویتگنشتاین دارد. درپایان مشخص شد که از هفت تشبیه منتخب سورۀ بقره، طبق نظریۀ ویتگنشتاین متقدم، تنها مشبه‌به‌ها معنادار است؛ چرا که مشبه‌ها همگی غیرملموس و مشبه‌به‌ها که رکن اصلی و تعریفی هستند، قابل آزمودن تجربی بودند. طبق نظر ویتگنشتاین متأخر نیز همگی گزاره‌ها با معنا است، با این تفاوت که این معناداری دوسویه است؛ یک آنکه از جهت وجود در بازیهای زبانی معنادار است و دوم آنکه برای هر گویشور، حتی غیر اهل زبان دین نیز معنادار محسوب می‌شود. به عبارت دیگر حتی درصورت انکار این گزاره‌ها، رد معنادار بودن آنها غیرممکن است. قرآن نیز طوری تشبیهات را وصف کرده، که با طبیعت انسانی هم‌سو بوده و متعلق به عصر خاصی نمی‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ بقره؛ تشبیه؛ فلسفۀ زبان؛ ویتگنشتاین | ||
| موضوعات | ||
| پژوهشهای زبان شناختی در زبان عربی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Proving the meaning of simile statements of Surah Baqarah based on the theories of the philosophy of language Case study: Wittgenstein's linguistic philosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| iasa motaghizadeh1؛ korosh frydounpour2 | ||
| 1Academic faculty member of Tarbiat Modares University | ||
| 2Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| The Quran, as a book, has propositions. Examining the meaning of these propositions is one of the tasks of "Philosophy of Language". One of the tendencies of this philosophy in the contemporary century, which examines the meaning of religious statements, is Wittgenstein's philosophy of language. He presented two theories of "early Wittgenstein" and "late Wittgenstein" about the meaning of propositions.. Simile is one of the most common issues and one of the most used rhetorical devices in the Holy Quran for various purposes. This research works - due to the frequency of similes in the Holy Quran - to study selected similes in Surat Al-Baqarah through the descriptive-analytical method and the statistical method, based on Wittgenstein's theories. The research concluded in its study of the seven selected proverbs in Surat Al-Baqarah according to the theory of "early Wittgenstein" that only "the similes" have significance, since the similes are intangible elements while the simile is included among the main and specific pillars that can be included in the circle of experimental tests. As for the theory of "late Wittgenstein", all issues have significance, but this significance is dual in two aspects; First, they are significant because they are found in language games, and second, they are significant for every speaker, even for speakers of a non-religious language. To put it more precisely, it is impossible to reject the significance of these propositions even if the propositions are rejected formally. Moreover, the Qur’an describes the similes in a way that is consistent with human nature and does not belong to a particular era. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
سیدباقر حسینی، سیدجعفر. (1402ش). أسالیب المعانی فی القرآن. ط 3. قم: بوستان کتاب.
طبرسی، فضل بن حسن. (1427ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ج 2. ط 1. بیروت: المرتضی(ع).
طوسی، محمد بن حسن. (1417ق). التبیان فی تفسیر القرآن. ج 2. ط 2. قم: نشر اسلامی.
آلستون، ویلیام پین. (۱۳۹۹ش). فلسفۀ زبان. ترجمۀ عباس‌علی رضایی. چ ۱. تهران: دانشگاه تهران.
المطعنی، محمد. (۱۳۸۸ش). ویژگی‌های بلاغی بیان قرآنی. ترجمۀ سیدحسین سیدی. چ ۱. تهران: سخن.
تفتازانی، مسعود بن عمر. (۱۳۹۵ش). مختصر المعانی. ترجمۀ حسن عرفان. ج ۳. چ ۸. قم: هجرت.
دباغ، سروش. (۱۳۹۳ش). سکوت و معنا: جستارهایی در فلسفۀ ویتگنشتاین. چ ۳. تهران: صراط.
دهخدا، علی‌اکبر. (۱۳۷۷ش). لغت‌نامه. ج ۱۴. چ ۲. تهران: دانشگاه تهران.
زمخشری، محمود بن عمر. (۱۳۹۲ش). تفسیر الکشاف. ترجمۀ مسعود انصاری. ج ۱. چ ۲. تهران: ققنوس.
طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۷۶ش). تفسیر المیزان. ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی. ج ۲. تهران: علامه طباطبایی.
عسگری یزدی، علی. (۱۳۹۲ش). «نقد و بررسی نظریۀ بازیهای زبانی لودویگ ویتگنشتاین». فلسفۀ دین. س ۱۰. ش ۴. ص ۱۲۱-۱۳۶.
فهمی زیدان، محمود. (۱۳۹۸ش). مقدمه‌ای بر فلسفۀ زبان. ترجمۀ شیرزاد گلشاهی کریم و فریده فاتحی علیشاه. چ ۱. تهران: امید صبا.
متقی‌زاده، عیسی؛ و فریدونپور، کوروش. (۱۴۰۲ش). «بررسی تصویر بهشت و جهنم در سورۀ غاشیه با تکیه بر نظریات فلسفۀ زبان، مطالعۀ موردی: نظریۀ ارجاعی و کاربردی معنا». پژوهشهای ادبی‌قرآنی. س ۱۱. ش ۴۲. تابستان ۱۴۰۲. ص ۱-۱۶.
مختاری، محمدحسین. (۱۳۹۷ش). هرمنوتیک زبان و معنا. چ ۱. تهران: سمت.
معرفت، محمدهادی. (۱۳۹۶ش). التمهید فی علوم القرآن. ترجمۀ جمعی از مترجمان. چ ۱. قم: تمهید.
مغنیه، محمدجواد. (۱۳۹۷ش). تفسیر کاشف. ترجمۀ موسی دانش. ج ۱. چ ۵. قم: بوستان کتاب.
موسوی کریمی، میرسعید. (۱۴۰۰ش). درآمدی بر فلسفۀ زبان و زبان دین. چ ۱. قم: دانشگاه مفید.
مهدوی‌نژاد، محمدحسین؛ و دیگران. (۱۳۹۴ش). «ارتباط زبان و معنا در سنت فلسفۀ تحلیلی با تأکید بر آرای ویتگنشتاین». پژوهشهای فلسفی. ش ۱۶. ص ۱۳۶-۲۱۶.
ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۹۹ش). رسالۀ منطقی‌فلسفی. ترجمۀ امید مسعودی‌فر. چ ۱. تهران: تمدن علمی.
Carnap, R. (1959). “The Elimination of Metaphysics Through Logical Analysis of Language”. In: A.J. Ayer(ed) Logical positivism. New York: Free press. pp 60-81. translated by: Arthur Pap; First published as “Uberwindung der Metaphysik durch Logische Analyse der sprache” in Erkenntnis, Vol. 2 (1932). Harris, J. (2002). Analytic philosophy of Religion. Handbook of contemporary philosophy of Religion’ Vol 3. London: Kluwer Academic publishers. Wittgenstein, Ludwig. (1953). Philosophical Investigation (PI), tr. G.E. M Anscombe (3rd ed). Oxford: Blackwell. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 459 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 86 |
||