تحلیل ریخت شناسی مدرسه دارالفنون با استفاده از تکنیک چیدمان فضا

مهرابیان, ساهره; صفری, حسین; سهیلی, جمال الدین

doi:10.30479/at.2020.11702.1330

دریافت اعتبار علمی - پژوهشی نشریه مطالعات فهم حدیث از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری

تعداد نشریات	20
تعداد شماره‌ها	306
تعداد مقالات	2,516
تعداد مشاهده مقاله	2,762,277
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	2,100,061

	تحلیل ریخت شناسی مدرسه دارالفنون با استفاده از تکنیک چیدمان فضا
نشریه علمی اندیشه معماری
مقاله 17، دوره 5، شماره 9، فروردین 1400، صفحه 263-276 اصل مقاله (1.84 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2020.11702.1330
نویسندگان
ساهره مهرابیان ¹؛ حسین صفری ²؛ جمال الدین سهیلی ³
¹دانشجوی دکتری تخصصی معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
²استادیار گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
³استادیار گروه معماری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
تاریخ دریافت: 11 مهر 1398، تاریخ بازنگری: 22 تیر 1399، تاریخ پذیرش: 23 تیر 1399
چکیده
بیان مساله: مدارس از جمله فضاهای مهم برای آموزش و تربیت کودکان محسوب می‌شوند و توجه به ویژگی‌های‌کالبدی و روابط فضایی در آن‌ها از جمله مباحث مهم در کیفیت آموزش و یادگیری کودکان است که می‌تواند زمینه‌ساز رشد شخصیتی، آموزشی و تربیتی کودکان در آینده باشد. با توجه به اهمیت روابط فضایی در مدارس و تأثیر آن بر یادگیری دانش‌آموزان و همچنین با توجه به کم‌رنگ‌شدن مؤلفه‌های شکل‌دهنده پیکره‌بندی فضایی معماری گذشته در بناهای عصر جدید در این پژوهش از روش تکنیک چیدمان فضا جهت تحلیل روابط فضایی و چگونگی پیکره‌بندی فضایی در مدرسه دارالفنون به‌ عنوان اولین مدرسه موفق به سبک نوین استفاده شده است. سؤال تحقیق: سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه‌ای میان چگونگی سازمان‌دهی فضایی و شاخص هم‌پیوندی، عمق، اتصال (نفوذپذیری)، قابلیت اتصال بصری (شفافیت)، وضوح در الگوی شکلی پلان مدرسه دارالفنون وجود دارد؟ اهداف تحقیق: هدف از پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل ویژگی پیکره‌بندی فضایی و شناسایی روابط فضایی و اجتماعی در فضاهای آموزشی گذشته جهت دستیابی به چیدمان مطلوب فضایی در آن‌ها و الگوبرداری برای ساخت مدارس جدید بوده است. روش تحقیق: روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی در نمونه موردی و در نهایت استدلال منطقی برای اثبات فرضیه‌ها می‌باشد ابزار مورد در استفاده پژوهش، شامل مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده و برداشت میدانی، و در نهایت شبیه‌سازی با استفاده از نرم‌افزار است. مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: یافته‌های پژوهش نشان داد که میان نوع سازمان‌دهی فضایی و میزان هم‌پیوندی، عمق، اتصال (نفوذپذیری)، قابلیت اتصال بصری (شفافیت) و وضوح در مدرسه دارالفنون رابطه معنادار وجود دارد؛ و با توجه به اینکه الگوی سازمان‌دهی و آرایش فضایی در مدرسه دارالفنون ترکیب سازمان‌دهی مرکزی و خطی می‌باشد فضای حیاط مرکزی دارای بیشترین میزان هم‌پیوندی، اتصال (نفوذپذیری) و قابلیت اتصال بصری (شفافیت) با مقدار عددی 28/82، 7461، 3967 و کمترین میزان عمق با مقدار عددی 1/37 در مدرسه می‌باشد. همچنین چیدمان مرکزی در پلان مدرسه باعث ایجاد وضوح بالا با مقدار عددی 0/91 در مدرسه شده است.
کلیدواژه‌ها
تکنیک چیدمان فضا؛ مدرسه دارالفنون؛ ریخت شناسی؛ دپس مپ؛ تحلیل ریخت شناسی
عنوان مقاله [English]
Morphological Analysis Of Dar al-Fonoon School Using Space Syntax
نویسندگان [English]
sahereh mehrabian¹؛ Hossein safari²؛ Jamaldin Soheili³
¹PhD student, Department Of Architecture, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht , Iran
²Assistant professor, Architecture Department, Azad university,Guilan,Iran
³Assistant professor, Department of Architecture, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
چکیده [English]
Statement of the problem: Schools are one of the most important spaces for children's education and attention to physical features and spatial relationships and achieving optimal design patterns in contemporary schools are among the important issues in the quality of children's education and learning. Which can pave the way for the development of children's personality, education and upbringing in the future. According The importance of spatial relationships in schools and Its impact on student learning And also due to the diminishing components of the spatial configuration of the past architecture in modern buildings, In this study spce syntax has been used to analyze spatial relationships and how spatial configuration. In this regard, Dar ul-Funun school of Qajar Period was selected as the first successful modern-style school in the contemporary era for analysis. Research questions: The main question of this research is that what is the relationship between how the spatial organization is organized and the index of integration, depth, connectivity, visual connectivity (Transparency), Intelligibility in the form pattern of Dar ul-Funun school plan? A hypothesis that answers the main question of the research we are trying to test is that there seems to be a significant relationship between spatial organization and the degree of integration, depth, connectivity, transparency (visual connectivity), Intelligibility in the form pattern of Dar ul-Funun school plan and type of space syntax and arrangement is effective on the mentioned indexes in Dar al fonoon school. Research purposes: The aim of this study was to analyze the characteristics of spatial configuration and identify spatial and social relationships in the past educational spaces to achieve the desired spatial syntax and modeling for the construction of new schools. Research Methodology:The research method used in the research is descriptive-analytical in the case sample and, ultimately, logical reasoning to prove the hypotheses. The tool used in research include library studies, field observation, and finally The simulation using The software Space Syntax(deph map). In the process of doing research first the theoretical foundations using library studies and first-hand references and documents, were collected and edited. Then, field observation was made from the selected sample and after simulating the case sample using specialized space syntax software (Deph map), the maps were analyzed and evaluated and finally by analyzing the selected sample using the logical reasoning method, the findings were discussed and finally conclusions were discussed. The most important findings and conclusions of the research: The findings of the study showed that there is significant relationship between the type of spatial organization and the degree of integration, depth, connectivity, visual connectivity (transparency) and Intelligibility in the Dar ul-Funun school And central organization is positively correlated with integration,connectivity, visual connectivity (transparency) indices and Intelligibility and negatively correlated with depth indic. and given that the organization pattern and spatial arrangement in the Dar ul-Funun school is as a central courtyard, this space (central courtyard) has maximum integration, connection and visual connectivity (transparency) with numeric value 28.82, 7461 and 3967 and minimum depth of 1.37 in the Dar al fonoon school. Also the central syntax of the Dar al fonoon school plan creates high resolution with the numerical value of 0.91 in the Dar al fonoon school. Therefore, the use of a central model in school s plan has been one of the important factors in creating spatial cohesion and integration among the school spaces. And the use of central layout in the school space is one way to create spatial cohesion and integration among school components
کلیدواژه‌ها [English]
Space Syntax, Dar al fonoon School, Morphology, Deph map, Morphology analyze
سایر فایل های مرتبط با مقاله 17.pdf
مراجع
آزادبخت، جاسم، نورتقانی، عبدالمجید،1396، رابطه سیستم فعالیت‌های جمعی و پیکرهبندی خانه‌های کوه دشت با رویکرد نحو فضا، نشریه هنرهای زیبا معماری وشهرسازی، دوره 22، شماره 1، 65-74 بانی مسعود، امیر، 1388، معماری معاصر ایران، تهران، انتشارات هنر معماری قرن بمانیان، محمدرضا، جلوانی، متین، ارجمندی، سمیرا،1395، بررسی ارتباط میان پیکربندی فضایی و حکمت در معماری اسلامی مساجد مکتب اصفهان نمونه‌های موردی: مسجد آقانور، مسجد امام اصفهان و مسجد شیخ لطف‌الله، دو فصلنامه معماری ایرانی، شماره9، 141-157 بهپور، زهرا، شعاعی، حمیدرضا، نبی میبدی، مسعود، 1397، نحو فضا رهیافتی برای ادراک عرصه بندی خانه در شهر یزد، نشریه معماری اقلیم گرم و خشک، سال ششم، شماره هشتم، 47-75 بهزادفر،مصطفی، رضوانی، نوشین،1394، بررسی تطبیقی هنجارهای ریخت شناسی شهر سازی اسلامی در بافت تاریخی(مورد کاوی:محله سرچشمه شهر گرگان، فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی، دوره3، شماره1 ، 3-22 حیدری، علی‌اکبر، پیوسته‌گر، یعقوب، محبی نژاد، سارا، کیایی، مریم، 1397،ارزیابی شیو ه های ایجاد محرمیت در سه نظام پیمون بزرگ، کوچک و خرده پیمون در پیکره‌بندی مسکن ایرانی اسلامی با استفاده از تکنیک نحو فضا، فصلنامه مرمت و معماری ایران، سال هشتم، شماره شانزدهم، 51-68 حیدری، علی‌اکبر، اکبری، الهه، اکبری، آرمان، 1398، مقایسه تطبیقی راندمان عملکردی پیکره‌بندی فضاها در سه نظام خانه با پیمون بزرگ، کوچک و خرده پیمون با استفاده از تکنیک چیدمان فضا، نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 28، 35-48 خدابخشی، سحر، فروتن، منوچهر، سمیعی، امیر،1394، بررسی سیر تحول فضای معماری مدارس بر اساس ارزیابی نقش نظام آموزشی حاکم بر آن‌ها) نمونه موردی: مدرسه سپهسالار، دارالفنون و دبیرستان البرز(، نشریه علمی پژوهشی باغ نظر، سال 12، شماره 37، 61-74 دیدهبان، محمد، پوردیهیمی، شهرام، ریسمانچیان، امید، 1392، روابط بین ویژگی‌های شناختی و پیکره‌بندی فضایی محیط مصنوع تجربه‌ای در دزفول، دو فصلنامه معماری ایرانی، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات معماری ایران، شماره 4، 37 -64 رازجو، مهرداد، متین، مهرداد، امامقلی، عقیل، 1398، تحلیل شکل‌گیری تعاملات اجتماعی در مسکن روستایی اقلیم معتدل و مرطوب با استفاده از روش چیدمان فضا در مسکن جلگه‌ای گیلان، فصلنامه علمیپژوهشی -نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال یازدهم، شماره دوم،372-391 ریسمانچیان، امید، بل، سایمون،1390، بررسی جداافتادگی فضایی بافت های فرسوده در ساختار شهر تهران به روش نحو فضا، فصلنامه علمی-پژوهشی باغ نظر، مرکز پژوهشی هنر، معماری و شهرسازی نظر، دوره8، شماره 17، 69-80 سلطانی فرد ،هادی، حاتمینژاد،حسین، عباسزادگان،مصطفی، پوراحمد، احمد،1393، تحلیل دگرگونی بافت تاریخی شهر سبزوار با استفاده از تئوری چیدمان فضا، فصلنامه فضای جغرافیایی، دوره 14، شماره48، 163-179 سعادتی وقار، پوریا، ضرغامی، اسماعیل، قنبران، عبدالحمید، 1398، واکاوی تعامل بین گونه‌های شکلی مسکن سنتی و ارتباطات فضایی با استفاده از ابزار نحو فضا، فصلنامه معماری ایرانی، شماره 16، 153-180 سهیلی، جمال‌الدین، عارفیان، انسیه،1395، تحلیل روابط اجتماعی انسانی در فضاهای مسجد مدرسه‌های دورة قاجار قزوین بر اساس رویکرد نحو فضا، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة 48، شمارة 3 ،475 -491 سهیلی،جمال الدین، رسولی،نسترن،1395، مطالعه تطبیقی نحو فضای معماری کاروانسرا های دوره قاجاریه ،نشریه هویت شهر، دوره10، شماره26 ، 47-68 سیادتان، سعید رضا، پور جعفر، محمدرضا،1393، آزمون کاربرد گراف توجیهی در معماری ایرانی-اسلامی) نمونه‌های موردی: خانه رسولیان یزد، خانه‌ای در ماسوله(، فصلنامه علمی پژوهشی نقش‌جهان، سال چهارم، شماره3، 27-43 شیخ بهایی، امیررضا، 1398، بررسی اصل درون‌گرایی در مسکن ایرانی بر اساس نظریه نحو فضا، نشریه مدیریت شهری، شماره 54، 63-78 طاهر سیما، سارا، بهبهانی، هما، بذرافکن، کاوه،1394، تبیین نقش آموزشی فضای باز در مدارس ایران بامطالعه تطبیقی مدارس سنتی تا معاصر) نمونه‌های موردی: مدرسه‌های چهارباغ، دارالفنون و البرز(، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های معماری اسلامی، سال سوم، شماره 6، 56-70 عباس زادگان، مصطفی،1381، طراحی شهری روش چیدمان فضا در فرایند طراحی شهری با نگاهی به شهر یزد، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت شهری، شماره 9، 64 -75 کامل نیا، حامد،1388، دستور زبان طراحی محیط‌های یادگیری، تهران، انتشارات سبحان نور کلانتری ،سعیده، اخلاصی، احمد، اندجی، خلیل، بیگی، آرمان، 1397، تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی و رفتار حرکتی کاربران به روش چیدمان فضا، فصلنامه آمایش محیط، شماره 43، 215-234 -کمالی پور، حسام، معماریان، غلامحسین، فیضی، محسن، موسویان، محمد فرید،1391، ترکیب شکلی و پیکره‌بندی فضایی در مسکن بومی: مقایسه تطبیقی عرصه بندی فضای مهمان در خانه‌های سنتی کرمان، فصلنامه علمی پژوهشی مسکن و محیط روستا، شماره 3، 138، 3-16 کیائی، مهدخت، سلطان‌زاده، حسین، حیدری، علی‌اکبر، 1398، سنجش انعطاف‌پذیری نظام فضایی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا، مجله باغ نظر، دوره 16، شماره 71، 61-76 مظاهری، مجتبی، دژدار، امید، موسوی، سید جلال، 1397، تحلیل نقش حیاط در ساختار فضایی خانه‌های ایرانی با بهره‌گیری از روش نحو فضا، نشریه هویت شهر، سال دوازدهم، شماره سی و چهارم، 97-110 ملازاده، عباس، پسیان، وحید، خسروزاده، محمد، 1391، کاربرد نحوفضایی در خیابان ولیعصر شهر باشت، مدیریت شهری، دوره10، شماره29، 81-90 همدانی گلشن، حامد،1394، بازاندیشی نظریه نحو فضا رهیافتی در معماری و طراحی شهری مطالعه موردی: خانه بروجردی‌ها کاشان، نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، دوره ۲۰، شماره2، 85-92 یزدانفر، سید عباس،1388، تحلیل ساختار فضایی شهر تبریز در محدوده بار و با استفاده از تکنیک اسپیس سینتکس، ماهنامه بین‌المللی راه و ساختمان، سال هفتم، شماره67 ، 58-67 -Al-Mohannadi, A. S. M. A. (2019). The Spatial Culture of Traditional and Contemporary Housing in Qatar. A Comparative Analysis based on Space Syntax Bafna, Sonia (2003), Space Syntax A Brief Introduction to Its Logic and Analytical Techniques, Environment and Behaviour, Vol. 35 No. 1, January 2003 17-29, DOI: 10. 1177/ 0013916502238863, Sage Publications Hillier, B. & Hanson, J. (1984), The Social Logic Of Space, Cambridge University Press, London https://www.cambridge.org/core/books/social-logic-of-space/6B0A078C79A74F0CC615ACD8B250A985 Hillier, Bill and Honson, Juilian (1989) The Social Logic Of Space, 5th Edition, Cambrige University Press, Cambrige https://www.cambridge.org/core/books/social-logic-of-space/6B0A078C79A74F0CC615ACD8B250A985 -Hillier, Bill (2007) ; Space is the machine (Electronic edition), Press Syndicate of the University of Cambridge, 1-368 -Karimi, Kayvan, (2012), A configurational approach to analytical urban design:‘Space syntax’ methodology, URBAN DESIGN International advance online publication, 26 September 2012; doi:10.1057/udi.2012.19, https://link.springer.com/article/10.1057/udi.2012.19 -Maina,J.J.and Audu,M.T(2016), WAYFINDING IN EDUCATIONAL BUILDINGS: A CASE STUDY OF THE FACULTY OF ENVIRONMENTAL DESIGN AHMADU BELLO UNIVERSITY, Environl Journal of Environmental Studies,Vol.4 No 1 May 2016 -Montello,Daniel R,Published The contribution Of Space Syntax To a Comprehensive Theory Of Enviromental Psychology 6th International Space Syntax Symposium,Istanbul,2007 Mustafa, F. A., & Rafeeq, D. A. (2019). Assessment of elementary school buildings in Erbil city using space syntax analysis and school teachers′ feedback. Alexandria Engineering Journal, 58(3), 1039-1052 -Rismanchian, Omid and Bell, Simon (2011) "The isolation of deteriorated textures in the structure of Tehran using space syntax method", Bagh-e-Nazar, No. 17, 69-80.Steadman, P. (1983) Architectural Morphology, London: Poin. Wu, X. I. A. N. F. E. N. G., Law, S. T. E. P. H. E. N., Heath, T., & Borsi, K. A. T. H. A. R. I. N. A. (2017). Spatial configuration shapes student social and informal learning activities in educational complexes. In Proceedings—11^thInternational Space Syntax Symposium SSS (pp.1-9) -Zerouati, W., & Bellal, T. (2020). Evaluating the impact of mass housings' in-between spaces' spatial configuration on users' social interaction. Frontiers of Architectural Research, 9(1), 34-53
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 679

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

تحلیل ریخت شناسی مدرسه دارالفنون با استفاده از تکنیک چیدمان فضا