اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شمارهها | 385 |
| تعداد مقالات | 3,156 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,308,605 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,900,552 |
خوانش غزالی از تجرد نفس از منظر پروکلوس؛ نوآوری یا پیروی | ||
| فلسفه غرب | ||
| دوره 1، شماره 3، آذر 1401، صفحه 89-102 اصل مقاله (295.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/wp.2023.18255.1032 | ||
| نویسندگان | ||
| هاجر نیلی احمدآبادی* 1؛ حسین کلباسی اشتری2 | ||
| 1دانش آموختة دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| 2استاد گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 14 دی 1401، تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1401، تاریخ پذیرش: 22 اسفند 1401 | ||
| چکیده | ||
| مسئلة تجرد نفس، از مباحث مهمی است که همواره کانون توجه متفکران مختلف بوده است. بهعقیدة پروکلوس، نفس امری غیرمادی و پدیدآورندة جسم است؛ بهطوریکه جسم پدیدآمدة پدیدآمدة پدیدآمده است. غزالی نیز برخلاف اشعریان پیش از خود که اعتقادی به تجرد نفس نداشتند، نفس را مجرد میدانست و با استفاده از دلایل عقلی و نقلی، در اثبات این مهم کوشیده و معتقد است گرچه عقل قادر است در دفاع از تجرد نفس دلیل اقامه کند، اما باید نتیجه از راه شرع اثبات شود. این پژوهش درصدد است با مطالعة تطبیقی ادلة پروکلوس و غزالی بر اثبات تجرد نفس، به بیان و سنجش نوآوری یا عدم نوآوری غزالی در اینباره و موافقت یا اختلاف نظر او با پروکلوس بپردازد. هر دو اندیشمند، ادلة فراوانی در اثبات این موضوع مطرح کردهاند که بعضی از این علل در هستة بنیادی خود، از قابلیت اشتراک و انطباق با یکدیگر برخوردارند. به این منظور، در مقالة حاضر این علل را بر اساس تعریف نفس، علم نفس، حرکت یا خودمتحرِّک بودن نفس و جایگاه نفس در بدن، مورد تأمل و واکاوی قرار میدهیم. فرضیة نوشتار حاضر ایناست که غزالی در برخی از این ادله همنوا با پروکلوس است و در برخی دیگر، با رویکردی دینیـکلامی ظاهر میشود و در مقام یک عالم دینی، ادلة خود را ارائه میکند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تجرد نفس؛ پروکلوس؛ غزالی؛ سنجش و تطبیق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Al-Ghazali's Reading on the Immateriality of the Soul from the Perspective of Proclus: Innovation or following | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hajar Nili Ahmadabadi1؛ Hossein Kalbasi Ashtari2 | ||
| 1PhD in Comperative Philosophy, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Philosophy, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of the immateriality of the soul is one of the most important issues that has always been the focus of various thinkers. According to Proclus, the soul is immaterial and the creator of the body so the body that has arisen has arisen. Al-Ghazali, unlike her predecessors, who did not believe in the abstraction of the soul, considers the soul to be single and tries to prove this by using rational and narrative reasons and believes that although the intellect can provide reasons in defense of the celibacy of the soul, the result must be proven through Sharia law. This study seeks to measure the innovation or non-innovation of Al-Ghazali in this field and her agreement or disagreement with Proclus by a comparative study of the arguments presented by Proclus and Ghazali. Both thinkers have argued that some of these causes are fundamentally compatible with each other at their core. For this purpose, in the present article, we consider these causes based on the definition of the soul, the science of the soul, the movement or self-moving of the soul and the position of the soul in the body. The present article hypothesizes that Al-Ghazali appears in some of these arguments in line with Proclus and others with a religious-theological approach and presents his arguments as a religious scholar. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| immateriality of soul, Proclus, Al-Ghazali, adaptation | ||
| مراجع | ||
|
ابنسینا (1382). اشارات و تنبیهات. ترجمه و شرح حسن ملکشاهی. تهران: سروش.##
ارسطو (1369). دربارة نفس. ترجمة علیمراد داودی. تهران: حکمت.##
اقوام کرباسی، اکبر؛ خادمی، عیناله (1393). «تأثیر اعتقادات فلسفی ابنسینا بر غزالی در تجرد نفس». تأملات فلسفی. شمارة 13، ص31ـ9.##
بدوی، عبدالرحمن (1977م). الافلاطونیة المحدثة عند العرب. الکویت: وکالة للمطبوعات.##
بدوی، عبدالرحمن (1980م). التراث الیونانی فی الحضارة الاسلامی. بیروت: دارالقلم.##
بدوی، عبدالرحمن؛ حسینی اسفیدواجانی، سیدمهدی (1389). «منابع یونانی غزالی». اطلاعات حکمت و معرفت. سال 5، شمارة 3، ص48ـ42.##
داوری اردکانی، رضا (1382). فارابی، فیلسوف فرهنگ. تهران: ساقی.##
رحیمیان، سعید؛ اسکندری، زهرا (1392). «صادر اول از دیدگاه پروکلس و صدرالمتألهین». الهیات تطبیقی. شمارة 10، ص50ـ41.##
سراجیپور، نسرین (1393). «مقایسة دو دیدگاه غزالی در مبحث جاودانگی». فلسفه دین. شمارة 19، ص392ـ371.##
سراجیپور، نسرین (1396). «مقایسة برهان تجرد نفس ابنسینا و غزالی». حکمت سینوی. شمارة 58، ص137ـ123.##
غزالی، ابوحامد (1380). کیمیای سعادت. بهکوشش حسین خدیو جم. ج1. تهران: علمی و فرهنگی.##
غزالی، ابوحامد (1988م/الف). الأربعین فی اصول الدین. بیروت: دار الکتب العلمیه.##
غزالی، ابوحامد (1988م/ب). معارج القدس فی مدارج معرفة النفس. بیروت: دار الکتب العلمیه.##
غزالی، ابوحامد (1994م). تهافت الفلاسفه. شرح علی بوملحم. بیروت: دار الهلال.##
غزالی، ابوحامد (1996م/ب). الرسالة اللدنیة. در مجموعه رسائل الإمام الغزالی. بیروت: دار الفکر. ##
غزالی، ابوحامد (1996م/ج). روضة الطالبین. در مجموعه رسائل الإمام الغزالی. بیروت: دار الفکر.##
غزالی، ابوحامد (1996م/د). معراج السالکین. در مجموعه رسائل الإمام الغزالی. بیروت: دار الفکر.##
غزالی، ابوحامد (1998م/ب). إحیاء علومالدین. قاهره: دار الحدیث. ##
غزالی، ابوحامد (1996م/الف). الأجوبة الغزالیة فی المسائل الأخرویة. در مجموعه رسائل الإمام الغزالی. بیروت: دار الفکر.##
فلوطین (1396). اثولوجیا. ترجمه و شرح حسن ملکشاهی. تهران: سروش.##
فلوطین (1398ق). اثولوجیا. با تعلیقات قاضی سعید قمی. بیجا: انجمن فلسفة ایران.##
مجتهدی، کریم (1394). افلاطونیان متأخر از ادریوس تا ویکتور کوزن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##
ملاصدرا (1378). رسالة فی الحدوث. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ##
نتون، یان ریچارد (1380). «سرچشمههای فلسفة اسلامی». ترجمة جواد قاسمی. نقد و نظر. شمارة 27 و 28. ص445ـ427.##
Brand, D. J. (1984). The Book of Causes. translated with an introduction by D. J. Brand. Marquette University Press.##
Proclus (1963). The Elements of Theology. a revised text with translation, introduction and commentary by E. R. Dodds. Oxford: The Clarendon.##
Proclus (1971). Proclus: Alcibiades I. A translation and commentary by W. O'Neill. University of Southern California.##
Proclus (1987). Proclus' commentary on Plato's Parmenides. translated by G. R. Morrow & J. M. Dillon, with introduction & notes by J. M. Dillon. New Jersey: Princeton University Press.##
Proclus (2008). Commentary on Plato’s Timaeus. Volume II, Book 2: Proclus on the Causes of the Cosmos and its Creation. translated with an introduction and notes by D. T. Runia and M. Share. New York: Cambridge University Press.##
Proclus (2013). Commentary on Plato’s Timaeus. Volume V, Book 4: Proclus on Time and the Stars. translated with an introduction and notes by D. Baltzly, New York: Cambridge University Press.##
Proclus (2017). Commentary on Plato’s Timaeus. Volume VI, Book 5: Proclus on Gods of Generation and the Creation of Humans. translated with an introduction and notes by H. Tarrant. New York: Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 776 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 287 |
||