اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,251,542 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,845,959 |
تحلیل روان‌شناختی خوانش‌های عرفانی از شعر پایداری بر مبنای نظریۀ «نقد تبادلی» نورمن هالند | ||
| پژوهش‌های میان رشته‌ای زبان و ادبیات فارسی | ||
| مقاله 4، دوره 2، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 81-102 اصل مقاله (1.77 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/irpli.2024.19533.1117 | ||
| نویسنده | ||
| اسماعیل محمدپور* | ||
| دانشگاه گیلان | ||
| تاریخ دریافت: 14 آبان 1402، تاریخ پذیرش: 07 اسفند 1402 | ||
| چکیده | ||
| نورمن هالند یکی از اثرگذارترین چهره‌های نقد روانکاوانه است که عقیده دارد، خواننده به‌منظور «کسب لذت» به سراغ متن می‌رود؛ زیرا امیال خود را به صورتی دیگر در آن می‌بیند. برای تحلیل حالات عرفانی، دانش روانکاوی به‌عنوان دانشی کاربردی و پیشرو، همواره نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است. بر همین مبنا می‌توان نتیجه گرفت که نقد روانکاوانه بر خوانش‌های عرفانی، یکی از نیازها و ضرورت‌های نقد ادبی در عصر حاضر است. با چنین نگاهی و با توجه به اهمیت موضوع، 10 مقالۀ علمی-پژوهشی که در آن‌ها پژوهشگران، خوانش‌هایی عرفانی از شعرهای پایداری شاعران معاصر ایران ارائه کرده بودند، انتخاب شدند. در گام بعدی به تحلیل این خوانش‌ها از منظر چهار رویکرد «تداعی آزاد»، «آشنایی‌زدایی»، «فعال‌سازی گسترش» و «دفاع و سازگاری» که از رویکردهای محوری «نقد تبادلی» در نظریۀ نورمن هالند هستند، پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که اگر خواننده در مسیر خوانش از امکانات روانکاوی، به درستی استفاده کند می‌تواند در کشف معنای حقیقی متن توفیق بیشتری کسب کند؛ اما اگر نتواند این امکانات را به کنترل خود درآورد به اعوجاج خوانش منجر خواهد شد. به‌عنوان مثال مکانیسم دفاعی «آرمانی‌ساختن»، باعث خوانش اغراق‌آمیز متن و ندیدن یا ناچیزشمردن نقاط ضعف آن می‌شود؛ یا فعال‌سازی گسترش در فرایند خوانش متن، اگر به کنترل خوانشگر درنیاید سبب می‌شود تا مسیر تأویل تغییر و در نتیجه خواننده، بدون درنگ در لایه‌های زیرین معنا، تنها شکاف‌های لایۀ سطحی معنا را پر کند؛ اما در صورتی‌که خوانندگان از رویکرد «غریبه‌گردانی» به‌طور آگاهانه در فرایند خوانش بهره بگیرند، بر ارزش، اثرگذاری و جذابیت خوانش افزوده خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر پایداری؛ شعر عرفانی؛ نقد پاسخ خواننده؛ نقد تبادلی؛ نورمن هالند | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Psychological analysis of mystical readings of the poetry of stability Based on Norman Holland's "exchange criticism" theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ismaeil mohamadpour | ||
| university of guilan | ||
| چکیده [English] | ||
| According to Norman Holland, the reader goes to the text in order to "get pleasure"; Because he sees his desires in it in a different way. For the analysis of mystical states, the knowledge of psychoanalysis as a practical and progressive knowledge has always played a decisive role. Based on this, we can conclude that psychoanalytic criticism of mystical readings is one of the needs and necessities of literary criticism in the present era. With such a view and considering the importance of the subject, 10 scientific-research articles in which the researchers had presented mystical readings of the sustainability poems of contemporary Iranian poets were selected and analyzed. The results showed that if the reader uses the psychoanalysis facilities correctly during the reading, he can gain more success in discovering the true meaning of the text; But if he cannot control these facilities, it will lead to reading distortion. For example, the defense mechanism of "idealization" causes exaggerated reading of the text and not seeing or underestimating its weak points; or the activation of expansion in the process of reading the text, if it is not under the control of the reader, it causes the path of interpretation to change and as a result, the reader, without delay in the lower layers of meaning, fills only the gaps of the surface layer of meaning; However, if the readers use the "foreigner" approach consciously in the reading process, the value, effectiveness and attractiveness of the reading will be increased. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persistence poetry, mystical poetry, reader response criticism, exchange criticism, Norman Holland | ||
| مراجع | ||
|
منابع
- اتکینسون، اتیا آل و دیگران (1389). زمینۀ روان‌شناسی هیلگارد؛ ترجمۀ گروه مترجمان به ویراست محمدنقی براهنی، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات رشد.
- احمدی، بابک (1380). ساختار و تأویل متن، تهران: انتشارات مرکز.
- اسبورن، الکس اس (1368). پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت، ترجمۀ حسن قاسم‌زاده، تهران: نشر نیلوفر.
- افخم ابراهیمی، عزیز (1377). «سازوکارهای دفاعی و اختلال‌های شخصیتی با بهره گیری از مقیاس کارکرد دفاعی در DSM»، فصلنامۀ اندیشه و رفتار، سال چهارم، شمارۀ 4.
- پالمر، فرانک. (1374). نگاهی تازه به معنی‌شناسی، ترجمۀ کوروش صفوی، نشر مرکز: تهران.
- پاینده، حسین و دیگران. (1382). «رابطۀ هنر و ادبیات با روانکاوی»، کارنامه، شمارۀ 41.
- پاینده، حسین (1385). نقد ادبی و دموکراسی، تهران: انتشارات نیلوفر.
- جلیلی، رضا و سنگری، محمدرضا (1397). «اندیشۀ وحدت وجود در اشعار احمد عزیزی»، ادبیات انقلاب اسلامی (ویژه‌نامۀ فرهنگستان)، شمارۀ 4.
- رسولیان، صدیقه و مباشری، محبوبه (1396). «بررسی نمادهای عرفانی و مذهبی و تأثیرات آن‌ها در شعر پایداری»، فصلنامۀ عرفانیات در ادب فارسی، دورۀ 8، شمارۀ 30.
- سراج، سید علی و رجبی، علی (1396). «زیبایی‌شناسی کاربرد عناصر عرفانی در اشعار حماسی-عرفانی دفاع مقدس»، فصلنامۀ مطالعات ادبی متون اسلامی، سال دوم، شمارۀ 3.
- سهرودی، شهاب الدین (1380). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن، تهران: بی‌نا.
- شریف‌پور، عنایت‌الله و موحدی، نرگس (1388). «بررسی مضامین عرفانی در شعر دفاع مقدس»، نشریۀ ادبیات پایداری، سال اول، شمارۀ 1.
- شولتز، دوان (1371). تاریخ روان‌شناسی نوین، ترجمۀ علی اکبر سیف، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
- عابدی، علی و یزدانی، حسین (1396). «بررسی مضمون‌ها و حوزه‌های عرفان در مجموعه اشعار قزوه»، نشریۀ ادبیات پایداری، سال نهم، شمارۀ 16.
- عناصری، جابر (1368). مردم‌شناسی و روان‌شناسی هنری، تهران: انتشارات اسپرک.
- فعلی، بهنام و دیگران (1399). «بررسی درون‌مایه‌های عرفانی در ادبیات پایداری در شعر طاهره صفارزاده و بشری البستانی»، فصلنامۀ علمی عرفان اسلامی، سال هفدهم، شمارۀ 66.
- کی ولز، هاری (1355). پاولوف به‌سوی روان‌شناسی و روانپزشکی علمی، ترجمۀ نصرالله کسراییان، تهران: انتشارات شبگیر.
- گامبریج، ارنست (1388). تحولات ذوق هنری در غرب، ترجمۀ محدتقی فرامرزی، تهران: موسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
- محمدی، جعفر و دیگران (1399). «زیبایی‌شناسی کاربرد عناصر عرفانی در شعر دفاع مقدس با تکیه‌بر سروده‌های قیصر امین‌پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی»، فصلنامۀ عرفان اسلامی، سال شانزدهم، شمارۀ 63.
- محمدی، حسن‌علی (1386). فرهنگ آسمانگر (فرهنگ جامع اسمای الهی)؛ ویراسته کاظم عابدینی، قم: انتشارات فراگفت.
- موسوی خمینی، روح‌الله (1382). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- مهدی، وحدت و رحیمی، امین (1395). «تطبیق مجاهدت‌های رزمندگان بر سیرو‌سلوک و برخی مقامات عرفانی در شعر دفاع مقدس»، ویژه‌نامۀ نامۀ فرهنگستان (ادبیات انقلاب اسلامی)، دورۀ دوم، شمارۀ 1.
- نافلی، مریم (1390). «بازتاب درون‌مایۀ اشعار فرید طهماسبی شاعر انقلاب و دفاع مقدس»، نشریۀ ادبیات پایداری، سال سوم، شمارۀ 5.
- نظام‌زاده، ضرغام و قمری گیوی، حسین (1387). «سازوکارهای دفاعی و راه‌های مقابله در افراد مبتلا به اختلال اضطراب»، مجلۀ روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال چهاردهم، شمارۀ 1.
- هالند، نورمن (1393). ادبیات و مغز، ترجمۀ سهیلا فغفوری، اسماعیل زهدی، رفسنجان: انتشارات دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان.
- یوسفی، محمدرضا و خسروی زاده، عاطفه (1399). «چگونگی کاربرد شطح‌واره‌ها در شعر دفاع مقدس»، دوفصلنامۀ ادبیات دفاع مقدس دانشگاه شاهد، دورۀ چهارم، شمارۀ 1. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 156 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 165 |
||